عوارض خودرو چگونه محاسبه می‌شود؟
عوارض خودرو همان عوارض عبور و مرور خودروها در جاده است که تمام مالکان موظف به پرداخت آن هستند. این عوارض شامل عبور و مرورهای داخل شهری و سفرهای برون شهری است که در قالب عوارض آزادراهی، عوارض شهرداری و عوارض طرح ترافیک دریافت می‌شوند. اگر مالک خودرو هستید حتما تا به حال بارها مجبور به پرداخت عوارض شده‌اید اما آیا می‌دانید نحوه محاسبه عوارض خودرو چگونه است، اگر کنجکاو شدید این مطلب را تا آخر دنبال کنید تا پاسخ سوال خود را پیدا کنید.
عوارض خودرو چیست؟
مالکان خودرو اعم از شخصی و دولتی موظف هستند سالیانه هزینه عوارض را بر مبنای فرمول‌هایی که مراجع ذیصلاح تعیین کرده‌اند پرداخت کنند. این عوارض در ازای ارائه خدمات راه سازی، حفظ و نگهداری جاده‌ها و تجهیز مسیرها از مالکان خودرو دریافت می‌شود و شامل سه بخش طرح ترافیک، آزادراهی و شهرداری است. عوارض شهرداری بخش ثابت این هزینه‌ها است که بدون در نظر گرفتن تردد خودرو باید پرداخت شود اما عوارض آزادراهی و طرح ترافیک بر مبنای میزان تردد خودروها از مسیر بزرگراهی و محدوده طرح ترافیک دریافت می‌شود.
تعیین مبلغ عوارض بر عهده مجلس شورای اسلامی است و در قالب مصوبه به تصویب می‌رسد، بعد از تصویب طی یک فرایند اداری این مبلغ به وزارت کشور ابلاغ شده و از طریق سازمان دارایی به شهرداری‌ها اعلام می‌شود.
اداره کل تشخیص و وصول درآمد شهرداری فرمول محاسبه عوارض خودروها را تنظیم می‌کند، این عوارض به صورت سالیانه دریافت می‌شود. در گذشته مالکان موظف بودند برای پرداخت این مبلغ به بانک و سازمان‌های دولتی مراجعه کنند اما امروزه از طریق سایت همراه من و سایت‌های دیگر امکان پرداخت آنلاین هم فراهم شده است.
عوارض آزادراهی و سالیانه خودرو چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟
عوارض سالیانه با عوارضی که برای بزرگراهها پرداخت می‌شود تفاوت دارد. عوارض بزرگراهی به صورت حضوری و با هر بار تردد در مسیر بزرگراهها دریافت می‌شود. عوارض بزرگراهها بر مبنای طول مسیر، کیفیت جاده و خیلی المان‌های دیگر تعیین می‌شود و کلیه مبالغ دریافتی در هر مسیر صرف ساخت و بازسازی همان مسیر خواهد شد. عوارض سالیانه شهرداری‌ها برای ارائه خدمات و امور رفاهی رانندگان صرف می‌شود و امکان پرداخت آنلاین آن هم وجود دارد. طی سال‌های اخیر با ارائه مجوزهای تردد الکترونیکی امکان پرداخت عوارض بزرگ‌ها به صورت اینترنتی و به کمک برنامه‌های کاربردی هم فراهم شده است.
عدم پرداخت به موقع عوارض برای مالک خودرو چه عواقبی دارد؟
بدون پرداخت عوارض طرح ترافیک و آزادراهی اجازه عبور و مرور خودروها در این مسیرها صادر نمی‌شود و به ازای هر با ورود به محدوده جریمه‌هایی برای مالک خودرو در نظر گرفته می‌شود.
مالک موظف است به صورت سالیانه عوارض شهرداری را پرداخت کند اما بسیاری از صاحبان خودرو ترجیح می‌دهند هنگام فروش این بخش از عوارض خود را پرداخت کنند که مشمول جریمه هم خواهد بود. به ازای هر ماه دیرکرد در پرداخت عوارض شهردای ۲ درصد افزایش عوارض در نظر گرفته می‌شود.
به مالک خودروهایی که عوارض خود را پرداخت نکرده باشند، اجازه فروش و مبادله وسیله نقلیه داده نمی‌شود. همچنین مالک موظف می‌شود تمامی مبالغ جریمه را به صورت تمام و کمال پرداخت کند.
تعرفه عوارض هر ساله بر مبنای مدل خودرو و سال صدور سند از سوی سازمان امور مالیاتی تعیین و به شهرداری‌ها اعلام می‌شود.
قیمت خودرو یکی از فاکتورهای اساسی تعیین عوارض است که هرساله «دفترچه قیمت گذاری خودرو» از سوی وزارت اقتصاد و اموردارایی تعیین و ابلاغ می‌شود.
مبالغ پرداخت شده برای عوارض صرف چه اموری می‌شود؟
عوارض یکی از منابع درآمدی شهرداری‌ها است که باید صرف نوسازی شهری و جاده‌ای شود. مبلغ عوارض معمولا به صورت سالیانه افزایش پیدا می‌کند اما معمولا شیوه محاسبه این مبلغ شفاف و اعلام شده نیست.
اگر عوارض خودروها پرداخت نشود قطعا بودجه دستگاه‌ها و نهادها برای ایجاد جاده‌های جدید و تجهیز و نگهداری مسیرهای موجود کفایت نمی‌کند و در دراز مدت با کاهش کیفیت خدمات دولتی در این بخش مواجه خواهیم بود.
این عوارض در تمام دنیا در ازای خدماتی که به خودرو و مالکان آن ارائه می‌شود دریافت می‌شود. البته کیفیت جاده‌ها و خدمات جاده‌ای در این بخش از مواردی است که مالکان خودرو انتظار دارند در شرایط مطلوبی ارائه شود.
چطور می‌توان عوارض خودرو را به صورت حضوری پرداخت کرد؟
افرادی که به هر دلیل دوست دارند عوارض سالیانه خود را به صورت حضوری پرداخت کنند، می‌توانند با مراجعه به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک شهر یا دفاتر پیشخوان دولت نسبت به پرداخت حضوری اقدام کنند. معمولا در تمامی شعب دستگاه کارتخوان وجود دارد و به وسیله کارت‌های بانکی عضو شتاب می‌توانید عوارض خود را به راحتی پرداخت کنید.
پرداخت حضوری معمولا در مواردی که خودرو به پارکینگ منتقل شده و برای ترخیص یا زمانی که قصد فروش خودرو را دارید کاربرد دارد.
در مراکز پلاک گذاری خودرو معمولا دفاتر خدمات الکترونیک شهر یا دفاتر پیشخوان دولت مستقر شده تا افراد عوارض را پرداخت کنند.
نحوه پرداخت عوارض خودرو به صورت آنلاین چگونه است؟
این روزها پرداخت آنلاین به دلیل سادگی انجام و عدم نیاز به خارج شدن از منزل یا مرخصی گرفتن گزینه محبوب مالکان خودرو است. اگر قصد دارید عوارض خودرو خود را به صورت آنلاین پرداخت کنید، می‌توانید از تمام شهرهای کشور به سایت etax.ir مراجعه کنید.
همچنین اگر ساکن تهران هستید می‌توانید از طریق سایت autotax.tehran.ir اقدام بفرمائید. مالکان موتورسیکلت در تهران هم برای محاسبه عوارض و پرداخت می‌توانند به سایت autotax.tehran.ir مراجعه کنند.
در حال حاضر 10 شهر ارومیه، رشت، ساری، یاسوج، قزوین، میبد، اهواز، شیراز، اصفهان و مشهد هم سایت‌های اختصاصی برای دریافت عوارض سالیانه راه اندازی کرده اند.
برای پرداخت آنلاین عوارض می‌توانید به یکی از این سایت‌ها مراجعه کنید و با وارد کردن مشخصات خودرو خود ضمن محاسبه عوارض نسبت به پرداخت آنلاین آن از طریق کارت‌های عضو شبکه شتاب یا شماره شبا اقدام کنید. برای پرداخت مبالغ بالای 100 هزار تومان موظف به استفاده از رمز یک‌بار مصرف هستید. در اختیار داشتن شماره CVV2، تاریخ انقضا کارت و شماره کارت الزامی است.
کلام آخر
محاسبه عوارض خودرو یک فرایند پیچیده است که چند نهاد مختلف مثل مجلس شورای اسلامی، وزارت اقتصاد و امور دارایی، سازمان امور مالیاتی، شهرداری و نهادهای دیگر در آن دخیل هستند. این عوارض از کلیه مالکان خودروهای داخلی و خارجی بر اساس مدل خودرو و سال پلاک خوردن دریافت می‌شود. مالکان خودرویی که نسبت به پرداخت عوارض خودرو خود اقدام نکنند جریمه خواهند شد و موظف به پرداخت آن هستند.
عوارض دریافتی صرف نگهداری راه‌ها و جاده‌ها و ارائه خدمات رفاهی به مالکان خودرو می‌شوند و در عین حال یکی از منابع درآمد شهرداری‌ها به حساب می‌آیند. شیوه محاسبه عوارض خودرو از شفافیت کافی برخوردار نیست و هرساله فرمول آن تغییر می‌کند. عوارض طی سال‌های اخیر هر ساله روند افزایشی داشته است.